Кӱсменлен мемнан нигӧм ок ончо
Таче российын да норвегийын Кочо пытарен 40 ияш ӱчашымашлан кӧра договорымат подписатлен да теҥыз чек, могай регион нефть да газ вариант-влак Арктика у йӧным пуатСовет саман соглашенийым долгоиграющий пыштен почела каныш баренцев теҥызыште ӱмбалне. километр 175 (67, кв. километр 567), пеле наре кумдыкшо Германий, норвегий деч лаштык сер воктене верланен да йӱдвелыш. Тӧр пай договореш район степенян кок эл коклаште ӱчашымаш. Ӱчашымашат ылыжын 1970 ий лийын колышо да янлык нерген. Но ынде кундемыштына веле огыл кол кучаш шотлалтеш, но нефть да газ да, норвегий, россий нефть семын ончыктен. Россий президент дмитрий медведев ден премьер-министр таче ола российыште Норвегий Столтенберг Йенс договорымат подписатлен Мурманск, Йӱдвел йӱдвел гыч йыр, норвежский чек деч тораште. Арктика вий дене вич - Россий, уаш, канадыште, Данийыште, норвегийыште единый файлым претензий-влак кундемысе тӧчен, саламлаш кузе медведев соглашений"баг", модель гай келшыдымаш лийын арктика шкенжын конкурент-влакым эл тӧрлымӧ. Тыгак тудлан ЙЫЛМЕ шижтарен огыл манын, шке чокаҥдаш регионышто уло.
Тиде принципак улеш иллюстраций тӱс, мутланен моштет да арктик чыла шке йӧн дене ӱчашен кертыда тӱнямбал права негызеш решатлалтеш эл арктика шкенан улына, явитлаш информационный агентствыште россий налме вер кремль"Интерфакс".
Миля деч посна правил почеш кугыжаныш пого шотышто правам лий улмаш кок шӱдӧ сер марте. Но нуным шукырак йодеш колтен кертыт, нунылан ончыктен кертын гын, шагал мо ты континентысе шельф нунын деч киен. Йӱдвел ледовитый океан пундаште россий флагыштыже палемдыме претензий дене 2007 ийыште негызлыме, мом тудо кугурак Арктике моклакам налаш правашт уло. Тиде серий дене лукташ да тул ваштареш данийыште ончыкташ йодына канаде, тупрӱдыжым ломоносов мо нунын дене ойырымо кундем-влак, йӱдвел ледовитый океан вӱдым тупрӱдыжым. Конкуренций шотышто модыктен, нефть да газ латкум вариант-влак тӱня единый кумло шапаш кодыныт керт мом ышташ, шергакан металл нерген ом ойло. Таче эксперт каласен викиклатыште ик арктика газ да нефть лукмаш ятырлан куштылго арктике гыч вашталтшаш. Тудын ончыкылыкшо шотышто утларак лиеш. Неле огыл тудым таве, профессор анатолий колодкин манын, опекун-влакым теҥыз праван тӱнямбал ассоциацийын президентше. Колодкин титаклымашым кораҥдаш, российыште мом тӧчет"налын"арктика да увертарымаш территорий, права шотышто 1982 ийыште кремль шыжа молан теҥыз конвенцийжым подписатлен огыл, нуным решатлаш чыла арктика претензий. Кузе палемдыш владимир путиным поддержатлымыжым, мом налаш шоненат огынал ала-мо радамыште могыран.
Мемнан дене калык кокласе келшымаш процедурым ыштен гына лийын, - манеш тудо.
Кок ий ончыч российыште единый лӱдыкшыдымылык совет рашемдыме стратегий тӱҥ ресурс-влакым кучылтын, тыгак ойлыш но, мо тудым аралыме системым экологий лийын.
путиным поддержатлымыжым, премьер-министр, российын ончыкылыкшо нерген вес арнянат верланыше моско единый тӱнямбал конференцийже.
йырысе пӱртӱсым аралыме шотышто кредалыныт. Почым арален левед аралыме экологичностьышт да доступен, вашталтен кертме нерген шижтара мыланна, пӱртӱс лӱдыкшым катастрофа да кӱлеш климатым. Ойырен налын, моткоч кӱлешан чурийым ыштен, но трансформаций системысе ме пырля пашам ыштен улына, тиде чын лектышыш шуаш йоным пуа.
Тыгак факт нерген каласаш гын, кызыт мо ышталтеш, ме толашен еҥ дене мутланаш амалым ышта да ончыкылык сай шымлен.
Но мыланна кӱлеш мемнан лудшо-влакат келшат. Мемнан лудыт да чыланат кучем еҥ утларак эрыкан улына, поэтессе, кунамат мо-гынат эн ондак.
Шуко да организаций дене таҥастарымаште, йолгорно мемнан ойыро, мемнам тудо ме чыланат кучен доступен журналистике йӧн деч посна гын, молан нуно пуэда але нуно шке куштат илен кертеш.
Эрыкан арален, ончыкташ мо, шкеак паша радамым палемденыт ме мемнан мо. Коммерческий огыл ушем-влакым оза мемнан деч шоген да эрык деч миллиардер лугалтын, политик але акционер. Мемнан тӧрлаташ иктат ок редакторжо. Тиде кӱлешан, ме тидлан йӧн шагалрак пуа йӱкым пуа колынам, нунын дек ушымаш ӱжмашым да куатле мут-влак. Тиде, сми шуко мом ме весышт деч ойыраш, тудо жапыште, кунам чынак, чынак шотлалтеш отчет шылтала. Надыр еда, ме тудым лудын деч налын, тендан кузе, изи але кугу, мемнан журналистике оксам лач толеш. Тиде пашам умбакыже шуяш йӧным мыланна полша, мемнан гаяк ыштен, ме тудлан полшышаш улына, но кажне ийын ыштена. Опекун деч долларым куча - тиде да минутым веле айла. Тау Айдеме вилям кочшо янлык деч тораште йӱла тарата йӱштӧ оҥгым дефицит маска кочкыш йӧрварым, шыл верысе калык ойла ак, сакыр, рис, кукурузым да шыдаҥ паритлыме, вич ий тӱнямбал кузе аклаш пуышо банк-влак волатильность.
